SOS oι δήμοι σε ασφυξία. Χειρότερα δεν γίνεται!

Μέσα στο θόρυβο της ταραχώδους  επικαιρότητας πέρασε απαρατήρητη η Ολομέλεια της παράταξης Δικαίωμα στην Πόλη  κι η ομιλία του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη.

• Καλό είναι και οι Ανοιχτοί Ορίζοντες στο Διόνυσο να μελετήσουν ως παράταξη (και όχι ως δημοτική ομάδα) τη χρήσιμη εμπειρία από παρόμοιες συλλογικές διαδικασίες…

Πίσω από τις γραμμές της ομιλίας του δημάρχου διέκρινε κανείς μια σκληρή κριτική στην κυβέρνηση, αφού η αυτοδιοικητική ζωή γίνεται δυσκολότερη καθημερινά με ορατές επιπτώσεις στο δημοτικό έργο, σε βάρος της καθημερινότητας των πολιτών.

• Αναγκαία επισήμανση για όσους στο δήμο Διονύσου ξεπλένουν συστηματικά τις κυβερνητικές ευθύνες για την ομηρία – ασφυξία – επιτήρηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με ακραίο μονομέτωπο απέναντι στη δημοτική αρχή…

Ο Δήμαρχος Αθηναίων τόνισε χαρακτηριστικά:

Χειρότερα δεν γίνεται. Βλέπουμε ακόμα και θεμελιώδη ζητήματα αρμοδιοτήτων, διαχρονικές αυτοδιοικητικές διαδικασίες, θεσμικές κατακτήσεις ετών, να ανατρέπονται ασύντακτα, χωρίς διαβούλευση, χωρίς γνώση, χωρίς συνολικό στρατηγικό σχέδιο και στοιχειώδη επιστημονική μελέτη επιπτώσεων.

Η περίφημη διοικητική αυτοτέλεια έχει πάει περίπατο από καιρό, αφού ένα πολυδαίδαλο και γραφειοκρατικό σύστημα απαιτεί πολλές υπογραφές της κεντρικής εξουσίας.

Τα ΕΣΠΑ πάγωσαν.

Οι πόροι μειώθηκαν σημαντικά.

Η κυβέρνηση επιχείρησε να δεσμεύσει ταμειακά διαθέσιμα της αυτοδιοίκησης.

Η κεντρική εξουσία προσπάθησε να διαχειριστεί τη δημοσιονομική “μιζέρια” αλλάζοντας το δημόσιο λογιστικό σε σημείο που να υπαγορεύει κάθε γραμμή του δημοτικού προϋπολογισμού.  

Δεν σκέφτηκε ότι, ακριβώς σε αυτές τις συνθήκες έπρεπε να δώσει χώρο ανάληψης πρωτοβουλιών στις τοπικές κοινωνίες, να προσφέρει δυνατότητα δημοσιονομικών ελιγμών και “επιβράβευσης” στους Δήμους που είχαν επιδείξει “χρηστή δημοσιονομική διαχείριση”.  

Σήμερα είναι αυτονόητο πια ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για οικονομική αυτοτέλεια αν δεν μιλήσουμε για φορολογική αποκέντρωση.

Η πρόταση Καμίνη μιλάει για μητροπολιτική διακυβέρνηση και τη δυνατότητα των δήμων να εισπράττουν και να διαθέτουν τα έσοδά τους μέσω φορολογίας που οι ίδιοι θα προσδιορίζουν, θα επιβάλλουν, θα εισπράττουν και θα κατανέμουν. Η φορολογική αποκέντρωση δεν αποτελεί ζήτημα  δημοσιονομικό.  Είναι μεταρρύθμιση πολιτική. 

Έτσι, ρόλος των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα αναβαθμιστεί, δηλαδή θα παύσει πλέον να  είναι διεκπεραιωτικός και θα γίνει  πολιτικός.  Οι πολίτες θα γνωρίζουν πόσα χρήματα εισπράττουμε και θα μπορούν να ελέγχουν το έργο μας, χωρίς δικαιολογίες.

Σε μια άλλη δυσμενή εξέλιξη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, εξαπολύθηκαν τα πρώτα κυβερνητικά τροχιοδεικτικά πυρά προς τους δήμους που έχουν οικονομικά ανοίγματα και μεγάλα ταμειακά ελλείμματα. Από την Σαλαμίνα ξεκίνησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ την εφαρμογή του μνημονιακού «κορσέ» για όσους Δήμους δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.

Όπως όλα δείχνουν, η περίπτωση του πρώτου δήμου που μπαίνει επισήμως υπό πλήρη έλεγχο και επιτήρηση με σκληρά μέτρα, λειτουργεί σαν πολιορκητικός κριός για τη συμμόρφωση των άλλων σε επιλογές και μέτρα που εν γένει προωθούνται για αύξηση εσόδων (ανταποδοτικές υπηρεσίες, αύξηση τελών, ενίσχυση ιδιωτικών επενδύσεων και επιχειρηματικής δράσης κ.τ.λ.).

Πέρα όμως από τις όποιες ευθύνες έχουν οι ΟΤΑ αναφορικά με ενδεχόμενη κακοδιαχείρηση, υπάρχει ένα πεδίο εντός του οποίου ασφυκτιούν όλοι οι δήμοι, είτε παρουσιάζουν είτε όχι ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Τα προβλήματα τα επέτεινε η απόδοση στους δήμους αρμοδιοτήτων του «Καλλικράτη» χωρίς παράλληλη διασφάλιση χρηματοδότησής τους αλλά και η μείωση της θεσμοθετημένης χρηματοδότησης, που φτάνει πάνω από 60% από το 2010 ως σήμερα.

Η κυβέρνηση ΣυριζΑνέλ διατήρησε τη μνημονιακή νομοθεσία προτείνοντας αλλαγές επιφανειακές, π.χ. στο όργανο ελέγχου, το λεγόμενο Παρατηρητήριο. Τι προβλέπει το λεγόμενο πρόγραμμα εξυγίανσης σε περίπτωση που οι δήμοι δεν ισοσκελίζουν έσοδα - έξοδα; Μέτρα είσπραξης οφειλών, αναστολή ή περιορισμό των προσλήψεων, επιβολή υποχρεωτικών μετατάξεων, πραγματοποίηση μόνο πλήρως ανελαστικών δαπανών, αύξηση των ιδίων εσόδων από φόρους, τέλη, εισφορές, αύξηση του ανωτάτου συντελεστή επιβολής του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας και του τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων και παρεπιδημούντων. Ακόμη δύναται να διατεθούν έσοδα από την κρατική επιχορήγηση για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων χρεών προς τρίτους.