Δημοτική αρχή και σωματεία: Ταγκό για δύο, αλλά πώς;

Η υπόθεση με τα αθλητικά σωματεία γίνεται ολοένα και πιο ενδιαφέρουσα. Έχοντας ξεπεράσει τα στενά όρια της παραχώρησης των σχολικών χώρων, η ατζέντα της συζήτησης περιλαμβάνει πια (σχεδόν) τα πάντα και τους πάντες. Και καθώς η βεντάλια ανοίγει πολύ, κάποιοι ελπίζουν σε κάτι καλύτερο και κάποιοι άλλοι ανησυχούν για τα ‘υπάρχοντά’ τους.

Προβλέπω δε ότι, στο αμέσως προσεχές διάστημα, το θέμα αυτό θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των δημοτών, αλλά και την αντιπαράθεση μεταξύ των δημοτικών παρατάξεων. Από την άλλη, είναι νομίζω μια καλή ευκαιρία για να κατανοήσει κανείς τον τρόπο, με τον οποίο οι διάφοροι ‘παίκτες’ αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα, θέτουν στόχους και χαράζουν στρατηγική για να τους πετύχουν. Καθώς το θέμα έχει πολλά επίπεδα ανάγνωσης και βαθιές ρίζες, θα το εξετάσουμε σε δυο συνέχειες – αρχικά στην κοινωνική και πολιτική του διάσταση και κατόπιν ως προς το σχεδιαζόμενο πλαίσιο των παραχωρήσεων.

Όπως είναι γνωστό, στη θέση του σημερινού Διόνυσου υπήρχαν επτά χωριά, που το καθένα τους είχε - και σε μεγάλο βαθμό διατηρεί μέχρι και σήμερα - τη δική του πολιτισμική καταγωγή και ιστορία. Όμως είχαν δύο κοινά σημεία: την διαφέντευση από τους ντόπιους (που με τα σόγια τους έβγαζαν κοινοτάρχη ή δήμαρχο) και τον ανταγωνισμό με τους γειτόνους (πχ, όταν ιδρύθηκε ο “Α.Ο. Άνοιξης”, επέλεξε το τριφύλλι σαν σήμα του, σε αντιδιαστολή με τον γειτονικό και προγενέστερο “Ολυμπιακό Αγ. Στεφάνου”…).

Η κατάσταση αυτή οδήγησε στη δημιουργία των πολλών αθλητικών σωματείων, αλλά και των πολιτιστικών και άλλων συλλόγων που υπάρχουν σήμερα στην περιοχή – ο καθείς και το τσαρδάκι του. Οι φορείς αυτοί αποτέλεσαν, εκτός από μέσο έκφρασης και δημιουργίας, εργαλείο πολιτισμικής και πολιτικής επιρροής. Γι αυτό και δεν μπόρεσαν ποτέ να συνενωθούν, αλλά παρέμειναν χώρια. Προτίμησαν να αυτοθαυμάζονται γι αυτά που είχαν επιτύχει μοναχοί τους, παρά να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν κάτι μεγαλύτερο και καλύτερο.

Γιατί, όπως φαίνεται, πιο σημαντική κι από τον (επίσημο) σκοπό των συλλόγων ήταν η ανάγκη των διοικήσεών τους για παρέμβαση στην τοπική εξουσία, απ’ ευθείας ή μέσω αντιπροσώπων τους. Δεν είναι τυχαίο ότι ελάχιστες απ’ αυτές ανανεώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου – οι περισσότερες παρέμειναν ως είχαν, μετασχηματίζοντας τελικά τον σύλλογο ή το σωματείο σε προσωπικό μαγαζί 4-5 ατόμων. Με τον καιρό, ο στόχος απόκτησης ή διατήρησης του ελέγχου των τοπικών συλλόγων απέκτησε στρατηγική σημασία στο πολιτικό παιχνίδι. Έτσι, παρουσιάστηκε το φαινόμενο τα ίδια πρόσωπα να ελέγχουν τις διοικήσεις πολλών συλλόγων. Το γεγονός αυτό επέφερε πολιτική ‘ασφυξία’ και οδήγησε στη δημιουργία νέων συλλόγων, ακόμα και ομοειδών (δηλαδή ανταγωνιστικών) μέσα στο ίδιο χωριό.

Πρόσφατα, ο εναγκαλισμός των τοπικών φορέων με την πολιτική αναβαθμίστηκε με το φαινόμενο των ‘θυγατρικών’.  Μέλη των διοικήσεων συλλόγων γονέων, αθλητικών και πολιτιστικών σωματείων, που ταυτοχρόνως  ήταν και στελέχη δημοτικών παρατάξεων, επέβαλαν την παραταξιακή ‘γραμμή’ στις συλλογικές διεκδικήσεις, καθιστώντας τους συλλόγους θυγατρικές των παρατάξεών τους. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η υπόθεση της παραχώρησης των δημοτικών χώρων στους τοπικούς φορείς, όπου – όπως θα δούμε παρακάτω - κάποιοι έσπρωξαν απ’ την αρχή τα σωματεία να ζητήσουν (πολιτική) προστασία απ’ τις δημοτικές παρατάξεις.

Από την άλλη, οι δημοτικές αρχές, κρίνοντας διαχρονικά με βάση τον πολιτικό σχεδιασμό τους, άλλους συλλόγους τους βοηθούσαν (με προνομιακές επιχορηγήσεις, κάνοντας τα στραβά μάτια κλπ) κι άλλους τους κρατούσαν στην απ’ έξω (κωφεύοντας στα αιτήματά τους κλπ). Το σημαντικότερο όμως είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις εκχώρησαν την υποχρέωσή τους (έναντι των δημοτών) να χαράζουν και να υλοποιούν πολιτική στους ευαίσθητους χώρους της παιδείας, του αθλητισμού και του πολιτισμού.

Κλασική τέτοια περίπτωση αποτέλεσε ο ‘Θέσπις’, που η επί τέσσερα χρόνια ανυπαρξία οράματος και ικανότητας των διοικούντων τον καθήλωσε σε περιθωριακές δράσεις κι εκδηλώσεις ασύνδετες μεταξύ τους. Το μόνο επίτευγμά τους ήταν να κρατούν ευχαριστημένο το πόπολο κι ήσυχους τους ημετέρους να φροντίζουν “το καλό των παιδιών μας” – με το αζημίωτο φυσικά… Ενώ σε άλλους δήμους οι οργανισμοί νεολαίας άθλησης και πολιτισμού καθιέρωσαν σαν θεσμούς τα δωρεάν προγράμματα μάθησης, άθλησης και πολιτισμού, εδώ ο δημότης έπρεπε να πληρώνει για τα πάντα. Αν δεν κάνω λάθος, τα μόνα δωρεάν ήταν τα κλαπατσίμπανα και οι γευσιγνωσίες, που κάποτε θα πρέπει να μάθουμε πόσο μας κόστισαν (απ’ την πίσω πόρτα). 

Ουδεμία πολιτική σχεδιάστηκε προς όφελος των δημοτών και κανένα βιώσιμο πρόγραμμα δεν υλοποιήθηκε, με την ευθύνη όχι μόνο των προηγούμενων διοικήσεων (και κατ’ επέκταση της προηγούμενης δημοτικής αρχής), αλλά και της παρούσας - για την διαιώνισή τους. Γιατί δυστυχώς, αυτό που μου φαίνεται ότι συνεχίζει να μας ενδιαφέρει είναι η ‘κολόνια Givenchy και στα ποδάρια μας’…

Αν και τα 'όσα έχουν μεσολαβήσει στην υπόθεση των αθλητικών σωματείων είναι λίγο πολύ γνωστά, τα συνοψίζω παρακάτω για ν’ αποκτήσει κάθε αναγνώστης μια ολοκληρωμένη εικόνα. 

Τον Σεπτέμβριο του 2014, τα σωματεία ζητούν από τις Σχολικές Επιτροπές να τους παραχωρήσει τα σχολικά γυμναστήρια, αποδεχόμενα οικονομικές υποχρεώσεις, που δεν περιμένουν να εφαρμοστούν, όπως ποτέ μέχρι τότε. Για να πάρουν πολλές ώρες προπόνησης, κάποιοι δηλώνουν ψευδή στοιχεία για τα παιδιά των ακαδημιών τους, αλλά οι Σχολικές κλείνουν τα μάτια, παρά τις διαμαρτυρίες ορισμένων και κατανέμουν τον χρόνο με μεροληπτικά κριτήρια υπέρ ‘κολλητών’. 

Το αποτέλεσμα δυσαρεστεί πολλούς κι η μουρμούρα φτάνει στο δήμαρχο, που αναλαμβάνει (κακώς) το ρόλο του Πόντιου Πιλάτου. Τελικά, οι ελεύθερες ώρες για τους δημότες εξαφανίζονται από το πλάνο και προστίθεται το 3ευρο και η υποχρεωτική ασφάλιση των παιδιών, αμελητέου κόστους όπως αποδεικνύεται τελικά. Αυτό ενώνει τα σωματεία εναντίον της δημοτικής αρχής και με την καθοδήγηση 2-3 ατόμων - ανάμεσά τους και του γραμματέα δημοτικής παράταξης - η αντιπαράθεση αποκτά σαφή πολιτικό χαρακτήρα. Το θερμόμετρο της έντασης ανεβαίνει χωρίς ουσιαστικό λόγο, τα σωματεία μαζεύουν υπογραφές από γονείς και γίνονται δύο θυελλώδεις συνεδριάσεις στο Δ.Σ, χωρίς όμως θετικό γι αυτά αποτέλεσμα. 

Τουναντίον, στη προσπάθειά τους ν’ αποκτήσουν συμμάχους, βάζουν στο κάδρο και τα ποδοσφαιρικά και πολιτιστικά σωματεία, μάλλον εν αγνοία τους. Αυτό όμως δίνει την ευκαιρία στη δημοτική αρχή να βγει από την ‘άμυνα’ και να πάρει την πρωτοβουλία: αναγγέλλει τρία σημαντικά προγράμματα δωρεάν για τα παιδιά (καλοκαιρινά camps, μαζικό αθλητισμό και δημιουργική απασχόληση) και ξεκινά  άμεσα διαβούλευση εφ’ όλης της ύλης για τις αθλητικές εγκαταστάσεις και τον κανονισμό λειτουργίας τους.

Μια λοιπόν που τα πράγματα έφτασαν (ανέλπιστα) ως εδώ, καλό είναι να ξέρουμε ποια θέματα πρέπει να συζητηθούν, ώστε η διαβούλευση να έχει ουσία -αλλιώς, θα είναι μια σούπα, όπως τόσα χρόνια. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς και πολίτες, αλλά και οι δημοτικές παρατάξεις, θα πρέπει να απαντήσουν σαφώς πάνω σε θέματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια των μέχρι τώρα δημόσιων συζητήσεων και αντιπαραθέσεων. Μερικά απ’ αυτά είναι και τα εξής:

- Ποιος είναι ο ρόλος του Δήμου – ή του ανεκδιήγητου Θέσπιδος – από δω και πέρα; Θα καθορίσει τους στόχους των νέων προγραμμάτων ή θα συνεχίσει να είναι απλή ορντινάτσα, παραχωρώντας δημοτική περιουσία, χρόνο και χρήματα σε ιδιώτες;

- Πώς θα εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η συντήρηση των εγκαταστάσεων; Πώς θα διαπιστώνονται οι φθορές; Τι θα γίνεται με τους καθ’ έξη παραβάτες;

- Ποιοι θα δικαιούνται να χρησιμοποιούν τις αθλητικές εγκαταστάσεις του δήμου και με ποια προτεραιότητα; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις και με τι διαδικασίες θα γίνεται η παραχώρηση στους φορείς; Θα προηγούνται τα προγράμματα του δήμου ή των σωματείων; Με ποια κριτήρια θα κατανεμηθεί δίκαια ο χρόνος ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους; Και με ποιον τρόπο θα ελέγχονται για την τήρηση των υποχρεώσεών τους;

- Πώς πρόκειται να διοργανώσει ο δήμος τα προγράμματα μαζικού αθλητισμού που εξήγγειλε; Πόσα τμήματα και σε ποια αθλήματα θα γίνουν, με ποια τεχνογνωσία και με ποιον τρόπο θα πληρώνει το προσωπικό τους;

- Σε ποιους τομείς και με ποιον τρόπο θα γίνει η αναγγελθείσα συνεργασία (κατά τη γνώμη μου εφικτή) ανάμεσα στον δήμο και τα σωματεία; Θα συνυπολογιστεί με την ύπαρξη ή μη οικονομικού αντιτίμου για την παραχώρηση;

- Τι θα γίνει με τα έσοδα των γηπέδων του δήμου από κυλικεία και διαφημίσεις, που προς το παρόν τα καρπούνται άλλοι; Θα μπει κάποια τάξη ή θα συνεχιστεί το ίδιο πανηγύρι που ισχύει σήμερα;

Η μεγάλη ευκαιρία τη στιγμή αυτή έγκειται στο ότι κάποιοι άθελά τους άνοιξαν τη βεντάλια περισσότερο απ’ ότι είχαν σκοπό. Κι εδώ τώρα θα φανεί ανοικτά η θέση που θα πάρει ο καθένας. Πόσο αποφασιστικός θα είναι για το ξήλωμα του παλιού σκηνικού. Ή από την άλλη, πόσο προσεκτικός μη και θιγούν συμφέροντα που υπηρετεί.  

Όμως, για να έχουν νόημα και πρακτική εφαρμογή τα παραπάνω, πρέπει η συνεργασία που προανήγγειλε η δημοτική αρχή (και που κάποιοι ανόητοι φανατικοί βιάστηκαν να λοιδορήσουν) να είναι ουσιαστική. Το ταγκό χρειάζεται δύο. Αλλά για να το πετύχει, οφείλει πρώτα απ’ όλα να συνειδητοποιήσει τη ένδειά της σε πολιτικό προσωπικό και ν’ αναζητήσει νέες συμμαχίες – μ’ ανθρώπους μέσα απ’ την κοινωνία και, γιατί όχι, ίσως και με στελέχη της αντιπολίτευσης.

Αλλιώς, οι δυσλειτουργίες στα Νομικά Πρόσωπα και προπαντός η συνεχιζόμενη αθλιότητα στον Θέσπι θ’ αποτελέσουν το κανόνα, που θ’ ακυρώσει το ηθικό πλεονέκτημα – γιατί από αποτελεσματικότητα δε γίνεται λόγος… Και τότε η δημοτική αρχή, με προεξάρχοντα τον δήμαρχο, θα έχει χειρότερη τύχη από τους προηγούμενους

 

Αναδημοσίευση από την ΔιονυσοΣκουφίτσα- www.dionysoskoufitsa.blogspot.gr